Rozwód w Niemczech, czy w Polsce?

Decyzja o rozwodzie zazwyczaj jest wynikiem długotrwałych problemów w małżeństwie, które sprawiają, że małżonkowie chcą się rozstać. Nie ma problemu, jeżeli oboje są Polakami i mieszkają w Polsce. Co jednak zrobić, gdy jedno z nich ma obywatelstwo niemieckie lub oboje mieszkają za granicą?

Skąd wiadomo który sąd?

Nie ma problemu, jeżeli oboje małżonkowie posiadają niemieckie obywatelstwo – wówczas powinni złożyć wniosek do sądu rodzinnego lub rejonowego w swoim okręgu. Przed sądem niemieckim może się również toczyć postępowanie w sytuacji, gdy oboje małżonkowie mają obywatelstwo polskie, ale mieszkają na stałe w Niemczech. Wtedy, pomimo tego, że cała sprawa będzie rozpatrywana przed niemieckim sądem, będzie on stosował zapisy prawa polskiego.

Sprawa trochę się komplikuje, jeżeli jedno z małżonków ma obywatelstwo polskie, a drugie niemieckie. Wówczas sąd ustala się na podstawie kraju pobytu (jedno z małżonków musi nadal w tym państwie mieszkać). W sytuacji, gdy małżonkowie się rozstali i jedno z nich wróciło do Polski, sprawa może się również toczyć przed polskim sądem. Co jednak ważne: w tej samej sprawie nie mogą się toczyć dwa równoległe postępowania. Oznacza to, że jeżeli pierwszy z pozwów został złożony w Niemczech (np. przez męża), to polski sąd nie podejmie się rozpatrywania wniosku o rozwód złożonego w późniejszym terminie w Polsce przez żonę.

Kiedy można złożyć pozew o rozwód?

Pozew o rozwód składa jeden małżonek lub oboje, jeżeli nastąpił tzw. rozpad małżeństwa i nic nie wskazuje na to, by można było je reaktywować. Co istotne, sąd nie orzeknie rozwodu, jeżeli miałyby na tym ucierpieć niepełnoletnie dzieci z tego małżeństwa.

Wniosek składa się do odpowiedniego sądu, załączając wymagane dokumenty (m.in. akt ślubu, akty urodzenia dzieci, jeżeli małżonkowie mają dzieci). Konieczne jest również opłacenie pozwu. W Polsce koszty są stałe (na mocy ustawy jest to 600zł), a w Niemczech zależą od wysokości zarobków. W obu państwach można się starać o zwolnienie z opłat po przedstawieniu odpowiednio umotywowanego wniosku.

Skutki rozwodu

W postępowaniu rozwodowym sąd decyduje m.in. o ustaniu małżeństwa, podziale wspólnego majątku (jeżeli małżonkowie nie podpisali wcześniej intercyzy) oraz o opiece nad dziećmi i alimentach. Alimenty mogą również zostać przyznane temu małżonkowi, który będzie zajmował się dziećmi i z tego powodu nie będzie w stanie podjąć pracy zarobkowej. Orzeczenie rozwodowe wydane np. w Polsce jest automatycznie uznawane w Niemczech – nie trzeba podejmować żadnych dodatkowych działań. Więcej informacji o rozwodach w UE można znaleźć na portalu e-justice.europa.eu/content_divorce-45-pl.do.